Sieraden schoonmaken en onderhouden

Algemeen onderhoud

Vermijden

• Door stoten, schuren en wrijving kunnen in het goud of zilver deuken, krassen of vervormingen komen. Ook kan het metaal, net als edelstenen, mogelijk breken.
  -> Advies: Doe je sieraden af tijdens sporten, tuinieren, schoonmaken of andere fysieke activiteiten
• Parfum, haarlak, hand- & bodylotion, make-up.
  -> Advies: doe eerst alle geurtjes, lotions en make-up op en dan pas de sieraden om. Het kan dan weliswaar nog steeds contact maken, maar je vernevelt of smeert er in ieder geval niets overheen.
• Zweet, chemische schoonmaakmiddelen, chloor en zout zeewater.
  -> Advies: doe je sieraden af tijdens sporten, schoonmaken of wanneer je gaat zwemmen in een zwembad of zee.
• Grote temperatuurwisselingen kunnen er voor zorgen dat edelstenen breken of los raken.
  -> Advies: spring niet vanuit de brandende zon in een koud badje. Of ren, als je met je handen in een teiltje heet afwaswater hebt gezeten, niet direct de vrieskou in.

Schoonmaken

• Schoonmaken van sieraden doe je met een warm sopje met mild afwasmiddel en een zachte tandenborstel (bijvoorbeeld zo’n tandenborstel voor baby’s eerste tandjes). Eventueel laat je het eerst even weken en borstel je daarna met een dot afwasmiddel op de tandenborstel het vet en vuil er vanaf. Spoel goed af en droog af met een zachte doek.
• Wees voorzichtig met kwetsbare onderdelen of onderdelen die al beschadigd zijn. Bij twijfel kan je het beter naar je goudsmid brengen.

Opbergen

• Bewaar je sieraden in een zachte doek of doosje zonder dat ze tegen andere sieraden aan liggen, om krassen te voorkomen.
• Let bij kettingen en armbanden op dat ze niet in de knoop raken of verbuigen.
• Neem je sieraden mee op vakantie? Zorg dan dat je ze vervoert in een stevig doosje, wat niet ingedeukt kan worden.

Controleren

• Laat de zettingen van edelstenen elk jaar checken. Zo weet je zeker dat de stenen goed vast zitten en verklein je de kans dat ze eruit vallen.
• Sommige onderdelen, zoals schakels van armbanden of de onderkant van ringen, kunnen na verloop van tijd door slijtage dunner worden. Wanneer het edelmetaal te dun wordt kan dit makkelijker breken, waardoor je het sieraad kan verliezen. Vraag je goudsmid gerust advies of het nog stevig genoeg is of mogelijk verstevigd of vernieuwd moet worden.

Meer weten over jouw specifieke sieraad?

Zilveren sieraden

Zilver is een vrij zacht materiaal waardoor er makkelijker krasjes in komen dan bij bijvoorbeeld goud. Ook oxideert zilver vanzelf door de chemische reactie die het aangaat met het waterstofsulfide in de lucht. Daardoor ontstaat er een dun zwart laagje (oxide) op het zilver. Het verwijderen van de oxide kan op verschillende manieren. Zorg dat je je sieraden eerst schoonmaakt, zodat de oxideverwijderaar beter werkt. En hou rekening met eventuele stenen of parels die niet tegen chemische middelen of hitte kunnen.

• Oppoetsen van de glans met een zilverpoetsdoek. Dit is een voorbehandelde polijstdoek waarmee je sieraad weer mooi glanzend krijgt, door middel van flink met de doek over het sieraad te wrijven. De oxide poets je hier alleen niet mee weg.
• Wegpoetsen van oxide met bv Flintoline. Doe een klein beetje Flintoline op een zachte doek. Wrijf het zilver zacht in met draaiende bewegingen. Wrijf na met een schone zachte doek. Nadeel van het poetsen met polijstmiddel is dat je steeds een klein beetje van het zilver weg schuurt. En dat je er lamme armen van krijgt 😉
• Chemisch reinigen in zilverbadje, bv Hagerty Silver Clean. Effectief, maar het is wel een chemisch goedje en schadelijk voor de gezondheid op lange termijn. Je dompelt het zwart geworden sieraad onder in het badje, spoelt het af onder de kraan en droogt het af met een zachte doek.
• Old school: een badje met aluminiumfolie, soda en heet water. Leg aluminiumfolie met de matte kant naar boven in een afwasteiltje of glazen schaal (let op: geen schaal of pan van aluminium gebruiken!). Giet kokend water op het aluminiumfolie en vervolgens een klein kopje soda erbij. Het soda gaat een reactie met het aluminiumfolie aan, waardoor het gaat bruisen. Leg hier je zwart geworden zilveren sieraden in en zorg dat de sieraden contact maken met het aluminiumfolie. Na een kwartiertje haal je het eruit, afdrogen en licht opwrijven met een zachte doek.

Vergulde of gerhodineerde sieraden

Sieraden die verguld of gerhodineerd zijn hebben een dun laagje goud of rhodium aan de buitenkant van slechts 0,1 tot 0,3 micrometer. Dit laagje kan er met zo’n 1 tot 3 jaar afslijten, waardoor het onderliggende metaal zichtbaar wordt. Ringen en armbanden zullen eerder afslijten dan oorbellen of kettingen, doordat ze meer te verduren hebben.
Wees terughoudend met het gebruik van polijstdoeken bij vergulde of gerhodineerde sieraden, om slijtage te voorkomen. Om een afgesleten laag opnieuw te laten vergulden of rhodineren kan je contact opnemen met je goudsmid.

Hoogglans, matte of (bewust) geoxideerde afwerking

Of het sieraad nu hoogglans gepolijst is, gematteerd of bewust geoxideerd, uiteindelijk zullen er door gebruik van de sieraden kleine krasjes in komen waardoor ze minder mooi worden of de glans/mattering/oxidatie verminderd. Een goudsmid kan dit voor je herstellen.

Parels

Parels zijn natuurproducten en komen uit het water. Om ze zo lang mogelijk mooi te houden hebben ze dan ook een bepaalde vochtigheidsgraad nodig. Dit vocht kunnen ze uit de lucht halen, maar bij het afdoen van je sieraad kan je ze ook even langs een nat zeemleren doekje halen. Zo verwijder je direct vuil wat er tijdens het dragen opkomt. Een beetje mild afwasmiddel daarbij gebruiken mag ook. Laat ze drogen aan de lucht en berg ze vervolgens niet op in een dicht doosje, maar in een stoffen zakje, zodat het contact houdt met (het water in) de lucht.

Om de luster (glans) van de parels mooi te houden, kan je ze oppoetsen met een zachte doek met ongeparfumeerde babyolie.

Het parelmoer van parels is zeer gevoelig voor alles waar alcohol in zit, bijvoorbeeld parfum, haarlak, make-up en bodycrèmes. Zorg dus dat je eerst alle verzorgingsmiddelen opdoet en liefst 10 minuten in laat trekken, voordat je je parels gaat dragen.  

Voor geregen parels wordt geadviseerd om de parels om het jaar opnieuw te laten knopen. Dit om slijtage van de gaten van de parels te voorkomen en i.v.m. vuil worden van het draad en van de binnenkant van de parels.

Edelstenen

De hardheid van edelstenen varieert, waarbij diamant het hardste materiaal is dat in de natuur voorkomt. Maar zelfs diamanten kunnen breken, dus voor alle edelstenen geldt dat je voorzichtig moet zijn met stoten. Ook grote temperatuurswisselingen kunnen zorgen voor het breken van stenen. Chemische schoonmaakmiddelen kunnen van invloed zijn op de kleur van de stenen.

Wanneer ze hun glans verliezen kan je ze schoonmaken met een zachte tandenborstel en mild afwasmiddel.

Tot slot is het verstandig om de zettingen van edelstenen elk jaar te laten checken bij de goudsmid. Zo weet je zeker dat de stenen goed vast zitten en verklein je de kans dat ze eruit vallen.

Wabi Sabi, opknappen of omsmelten?

Je zou je sieraden bijna niet meer durven dragen, maar dan kan je er natuurlijk ook niet van genieten. En dat zou jammer zijn! Hoe goed je je sieraden ook onderhoud, gebruikerssporen horen er nu eenmaal bij. En dan kan je 2 dingen doen.

Ga voor Wabi Sabi: de Japanse levensfilosofie waarbij je de schoonheid van onvolmaaktheden ziet en accepteert. Een doorleeft sieraad heeft zo zijn charmes.

Wabi Sabi niks voor jou? Ga dan langs bij je goudsmid. Deze kan met een grondige reinigingsbeurt en opnieuw polijsten je sieraad weer als nieuw maken.

En is je sieraad echt niet meer te redden, maar wil je het toch blijven dragen, dan kan je altijd nog een nieuw sieraad laten maken van het oude zilver of goud.